Verslag van Aranka, maatje van Dorina.
Dorina is druk met het ‘verzorgen’ van Anna en Elsa, haar twee Baby Born poppen. Luiers omdoen, uitkleden én weer aankleden. Wanneer we op het punt staan om buiten een rondje te lopen, roept ze: ‘Waar ligt de speen?’ Een paar seconden later slaat ze zichzelf voor haar hoofd: ‘Die ligt nog boven natuurlijk!’ Trap op, trap af. Het valt mij op hoe graag Dorina wil spelen, maar dat ze vooral veel tijd kwijt is aan zoeken.
Sinds een paar maanden ben ik het maatje van Dorina (10) en ga ik om de week bij haar langs. Ik leer Dorina elke keer een beetje beter kennen en kom in korte tijd veel te weten over FAS. Als ik vragen heb, kijk ik in het boek 0% Alcohol en zwangerschap dat we hebben gekregen tijdens de introductiedag van het maatjesproject, of praat ik met Dorina’s adoptiemoeder Lesley.
Soms wel, soms niet
Zo vraag ik mijzelf soms af of bepaald gedrag door FAS wordt veroorzaakt of dat het bij ieder kind van tien past. Zo heb ik in het boek 0 % Alcohol en zwangerschap gelezen dat bij kinderen met FAS het geheugen sterk beschadigd is. Zou het daardoor komen dat Dorina vaak niet meer weet waar ze dingen gelaten heeft? Ik hoor van Lesley dat het per dag verschilt. ‘Waar ze de ene dag meer overzicht lijkt te hebben, rent Dorina de andere dag het hele huis door omdat ze zich niet meer kan herinneren waar ze iets gelaten heeft. De informatie in Dorina’s hoofd is er wel. Soms kan ze erbij, maar soms ook niet.’
‘Waar ze met het ene bezig is, verdwijnt het andere.’
In stapjes
Als ik hier verder over praat met Lesley, merk ik steeds meer dat het ook invloed heeft op veel dagelijkse activiteiten, zoals douchen. Dit kan ze niet alleen, anders is ze met van alles bezig behalve zichzelf wassen: flessen shampoo leegknijpen, het plafond wassen. ‘Laatst hadden we van tevoren duidelijk in stapjes geoefend wat ze moest doen onder douche: eerst kleed je je uit, daarna stap je onder de douche, dan was je je haren en je lichaam en daarna droog je je af. Toen mocht ze het zelf doen. Dit ging heel goed, maar ’s avonds wist ze niet meer hoe oma heette. Dat is typisch FAS. Waar ze met het ene bezig is, verdwijnt het andere.’
Er voor haar zijn
Ik besef me steeds meer hoe afhankelijk dit Dorina maakt. ‘Gewone’ dingen die die ik zelf op automatische piloot doe, zoals tanden poetsen, jas aandoen en naar de wc gaan, kunnen voor haar heel lastig zijn. Frustrerend voor Dorina lijkt mij, al hoor ik dat zij het zelf niet zo door heeft. ‘Het overkomt haar gewoon’, vertelt Lesley. ‘Daarom is het creëren van overzicht zo belangrijk.’ En als ze dan toch iets vergeet? ‘Ik ben hier om haar te helpen. Er voor haar zijn is denk ik het belangrijkste, zonder boos te worden. En toch elke keer haar zelf dingen proberen te leren, ook al weet je dat het niet altijd blijft hangen.’
Ik krijg meer en meer respect voor Dorina’s adoptieouders en het geduld waarmee ze elke keer opnieuw starten om Dorina dingen te leren. Ik neem mij dan ook voor om, als ik merk dat Dorina iets vergeten is, dat ik het de tweede keer met net zoveel enthousiasme en geduld zal vertellen als de eerste keer.
Geschreven door: Aranka, maatje
Lees ook het verhaal over de eerste ontmoeting van Aranka en Dorina. ‘Ja ja, nou bedankt, maar niet heus. Ik vind goedmaken stom.’
Benieuwd naar meer verhalen van kinderen met FAS? Meld je dan hier aan voor het FAS-kompas.
FAS2025 wordt mede mogelijk gemaakt door het Oranje fonds, Kansfonds, NSGK, HandicapNL en Stichting Boschhuysen.