Langzaam stroomt bibliotheek Ommoord in Rotterdam vol met studenten van verschillende zorg- en opvoedingsgerichte MBO-studies, docenten en professionals uit de zorg. Vandaag zal er niet alleen een lezing over FAS zijn, er worden ook stukken uit het boek Waanzinnige Verhalen voorgedragen. Tussen de boekenkasten en leeszaal is een kleine expositie van het FAS-project opgezet. Sommige studenten lopen er in een razend tempo omheen en kijken me nadien met opgetrokken wenkbrauwen aan: ‘Mevrouw, ze zien er toch heel normaal uit?’ Anderen blijven hier en daar stilstaan. ‘Ik heb ook concentratie- en geheugenproblemen’, zegt een studente na het lezen van het tekstje naast de foto’s van Isiah, een jongen met FAS, ‘heb ik het dan ook?’ Haar vriendin vraagt: ‘Wisten die moeders eigenlijk dat ze zwanger waren? En voelen ze zich dan niet super schuldig?’ Een ander wijst naar het portret van Maurilia: ‘Zo’n foto zou ik ook wel van mezelf willen.’
Maurilia
Een deel van de foto’s is gemaakt door Maurilia (21) in samenwerking met fotografe Eline Baggen voor het project Waanzinnige Verhalen. Maurilia is een ontzettend lief, integer meisje dat door FAS in haar expressie belemmerd wordt. Met fotografie kan ze zichzelf wél goed uitdrukken, en daar is in de expositie ruimte voor gemaakt in de vorm van een wand vol selfies in kleurrijke lijstjes. Maurilia met haar kat, Maurilia met een nieuwe outfit. Maurilia zoals ze zichzelf graag ziet en laat zien. Aan de andere kant van de wand zie je de foto’s van Mila, Lorenzo, Isiah en vele andere kinderen met FAS. Allemaal prachtig, allemaal anders, allemaal getekend door FAS.
Aansluitend wordt in de naastgelegen zaal de FAS-project film vertoond, ingeleid door Allard de Witte van Stichting Het Witte Bos. Hij vertelt over zijn eerste kennismakingen met kinderen met FAS, de kenmerken, de verschillen en vooral de noodzaak om hun verhalen te delen. De zaal is stil terwijl we kijken naar de film waarin kinderen en pleegouders vertellen over wat FAS voor hen betekent. Bij mij blijft vooral een gevoel van onmacht hangen, het gevoel te moeten starten met een achterstand en de wereld nooit meer helemaal in te kunnen halen.
Cynthia
Na de film komt een aantal jongvolwassenen met FAS aan het woord. Cynthia (20) betreed het podium met het gemak en de uitstraling van een heuse ster. En dat is ondanks haar rijke fantasie zeker geen pretentie. Met een grote grijns en een aanstekelijk gevoel voor humor pakt ze binnen no time de hele zaal in. Tussen de woorden van haar gedicht over emoties door kijkt ze indringend de zaal in, precies zoals ze tevoren geoefend heeft met haar maatje en schrijfster Shantie. Samen hebben ze de tekst geschreven die zo perfect de onmacht en de kracht uitdrukt die Cynthia kenmerkt, door én ondanks FAS. ‘Ik ben een strijder, ik kom er wel’, sluit Cynthia af. En daar twijfelt niemand aan.
Patricia
Patricia (20) voert samen met een vriendin een dialoog op dat zij schreef voor het boek Waanzinnige Verhalen. Ontzettend dapper hoe Patricia haar verhaal en onbegrip over FAS met ons deelt ten opzichte van haar moeder, die haar zo vaak gekwetst heeft. Om dan toch je eigenwaarde terug te vinden en voor jezelf te kiezen vereist een heleboel moed, waarmee ze veel indruk maakt op mij en de rest van het publiek. Ook haar pleegvader Paul betreedt het podium. Zijn liefde voor Patricia is onmiskenbaar en onvoorwaardelijk, zoals ze het verdient. Toch benadrukt hij daarnaast dat uiteindelijk iedereen fouten maakt, en het daarom ook belangrijk is elkaar te kunnen vergeven.
Met deze wijze les, alle nieuwe informatie en verhalen lopen de bezoekers de zaal uit. Maar niet zonder Maurilia, Cynthia en Patricia de hand te schudden, die zich bij de uitgang in een rijtje hebben opgesteld. Met iedere opmerking, geschudde hand en knuffel groeit hun trots: ‘super stoer’, ‘meid, ik vond je geweldig’, ‘ik heb echt respect voor jullie’, ‘je hebt me echt geïnspireerd’. Hun zoektocht naar erkenning, liefde en de grote droom om heel Nederland bekend te maken met FAS is vandaag weer een beetje dichterbij gekomen. En als het aan Cynthia ligt blijft het niet bij dromen. Na de bijeenkomst legt ze in alle ernst haar volgende stappen om op de radio en televisie te komen voor aan haar maatje en medewerkers van Stichting Het Witte Bos. Dat ziet ze zichzelf al helemaal doen, en wij haar ook. ‘Ik ben wel moe’, verzucht ze als ze tenslotte haar jas aantrekt om naar huis te gaan, ‘maar dit was écht leuk.’
Bestel hier het boek Waanzinnige Verhalen