Drie maanden oud was Patricia, toen ze bij haar pleegouders Paul en Miep terecht kwam. Zó klein, dat ze in de palm van Pauls hand paste. Inmiddels is ze uitgegroeid tot een volwassen vrouw, maar dat betekent niet dat de taak van Paul en Miep erop zit. “We moeten dag en nacht beschikbaar zijn. Voor de rest van ons leven.” De studenten social work van de Avans Hogeschool luisteren geboeid naar Paul, die tijdens een college zijn ervaringen als pleegvader van een kind met FAS met hen deelt.
“Kunnen jullie alsjeblieft komen? Patricia is niet meer handelbaar,” klinkt het weleens door te telefoon, vertelt Paul. En hup, de auto in. Op naar de woongroep waar Patricia onder begeleiding woont. “Soms ervaart ze ernstige ‘keuzestress’, zo noem ik dat. Dan ligt ze trillend op de bank en staart ze naar het plafond, omdat ze niet weet wat ze moet doen, écht niet kan kiezen. Dan ontsnapt ze. Niet fysiek, maar in haar hoofd. Het enige wat op zo’n moment kan helpen is een knuffel. Patries moet vóélen dat je er voor d’r bent,” benadrukt Paul.
Dat je empathie hebt voor iemand en dit kunt tonen is ontzettend belangrijk, vindt Paul. “En jullie beschikken daarover, anders hadden jullie niet voor deze studie gekozen,” zegt hij tegen de zaal. “Dat moet je meenemen in je werk later.” Bij hem is dat inlevingsvermogen gekomen in de loop der jaren. “Als er zo’n teer baby’tje in je hand ligt dan houd je daar meteen van, dat begrijpen jullie, maar ik heb zeker fouten gemaakt.”
”Patries moet voelen dat je er voor d’r bent”
Zoals een hondje voor haar kopen, want dat wilde ze zo graag. Ze was er dolblij mee, en nog steeds. “Een uurtje, om mee te spelen. Maar er écht voor zorgen; dat lukt niet.” Dus woont de hond nu bij Paul en Miep. “Gelukkig ben ik gek op dat beest.”
Als pleegouder moest hij met heel veel leren omgaan: het impulsieve gedrag, de hunkering naar acceptatie en erkenning. Er zijn pijnlijke herinneringen: pesterijen op school, weglopen. En zorgen over de toekomst: “wat gebeurt er als wij er op een gegeven moment niet meer zijn?” Maar daar staan bijzondere, mooie momenten tegenover. Als Patricia op het toneel staat, bijvoorbeeld. Lange, moeilijke teksten weet ze zonder moeite op te dreunen. “Dan staat ze daar voor een volle zaal, onze Patries. Gewoon in de hoofdrol! Tróts dat ik dan ben,” vertelt Paul stralend. “Ze is partieel begaafd, ánders begaafd.” Of wanneer hij stuurt dat hij van haar houdt en ze een hartje naar hem terugappt. “Ze houdt ook van mij, weet ik dan.”
De verhalen maken indruk op de studenten. Veel van hen hadden in de eerste instantie geen idee van wat FAS is. Laat staan van wat het betekent voor een kind en de omgeving. “FAS is niet alleen wat je kan zien, het brengt veel meer met zich mee’’, merkt een student op. Hoe ze de informatie uit het college later als professionals kunnen toepassen? “Door mensen met FAS de liefde en aandacht te geven die ze nodig hebben en verdienen’’, vindt student Amy.
Geschreven door: Céline Bast, medewerker van het FAS-project
Wil je dat we ook een college organiseren bij jouw opleiding? Of wil je je eigen verhaal vertellen aan studenten? Hier vind je meer informatie.
Patricia deed mee aan het project Waanzinnige Verhalen:een boek vol ervaringsverhalen van volwassenen met FAS. Je bestelt het hier.
De FAS-collegetour wordt mede mogelijk gemaakt door het Oranje fonds, Kansfonds, NSGK, HandicapNL en Stichting Boschhuysen.